Facebook Instagram
Contact

Risicovoeten

Vergoedingen Diabetes aangaande voetzorgbehandelingen

Bent u diabetes-patient? Met een bezoek aan de podotherapeut (Innofeet, Kemerink, Podotherapiepraktijk Zwolle of Wender) wordt een behandelplan opgesteld. De podotherapeut stelt de simms-classificatie met zorgprofiel vast, en vanwaaruit wordt bepaald of u de behandeling zelf moet bekostigen of dat u deze deels vergoedt krijgt vanuit de basisverzekering of aanvullende verzekering.

De aanvullende behandelingskosten dient u zelf te bij te betalen en bedraagt 10 euro per pedicurebehandeling.

Ook reumatische voeten worden door mijn erkenning vergoedt, check wel uw verzekeringspolis. De oudere voeten, spastische voeten, oncologische voeten en verwaarloosde voeten kunnen ook in mijn pedicurepraktijk terecht. Vraag uw huisarts om een doorverwijzing en check voor vergoedingen uw verzekeringspolis.
Mijn praktijk is aangesloten bij de branche-organisatie Provoet en mijn diploma’s zijn ondergebracht bij ProCert-Kwaliteitsregister Pedicures.

Diabetische voet

Van alle diabetische patiënten heeft 10% complicaties aan hun voeten als gevolg van de aandoening, te denken valt aan verminderd gevoel, vaak koude voeten, droge voeten waardoor er eerder kloofjes ontstaan, moeilijk genezende wondjes, verkleuringen aan tenen en/of voeten en temperatuur verschil. Door mijn specialisatie ‘Diabetische Voet’ ben ik in staat professionele hulp en verzorging te verlenen of bij contra-indicatie door te verwijzen.

Wat kunt u thuis zelf doen of laten doen door een huisgenoot?

Als u nieuwe schoenen nodig heeft, koop deze dan het liefst in de middag. De voeten zijn dan enigszins opgezet waardoor de pasvorm beter is.

Als u neuropathie (verminderd gevoel in de voeten) heeft, kan het handig zijn om een omtrek van de voet op karton mee te nemen als u nieuwe schoenen gaat kopen. De omtrek dient goed in de schoen te passen. Als de omtrek niet past, dan is de schoen niet geschikt voor de voet.

Bekijk dagelijks uw voeten, eventueel met een spiegel. Let hierbij op huidletsels en verkleuringen.

Draag bij voorkeur katoenen sokken zonder naad.

Niet op blote voeten lopen.

Loop niet te lang achter elkaar, dit voorkomt huidbeschadigingen/blaren.

Controleer de schoen op oneffenheden voordat u hem aan doet, b.v. op steentjes.

Droog uw voeten na het douchen goed af! Zwemmersexceem kan ook wondjes veroorzaken. Incrèmen met een crème die geschikt is voor diabetici.

Gebruik in bed nooit een kruik bij gevoelloosheid. Dit geeft kans op verbrandingsblaren.

Verwijder zelf geen likdoorns of eelt.

Diabetische voetenzorg

Vergoeding voetzorg bij diabetes
Als u diabetes hebt, dan hebt u soms voetzorg nodig. Uw vergoeding hiervoor is afhankelijk van uw voetproblemen. Het risico op voetproblemen wordt aangegeven met de zogenaamde Simm’s classificatie. Op basis van deze classificatie en een aantal andere factoren, stelt de huisarts, podotherapeut of medisch specialist uw zorgprofiel vast. Dit zorgprofiel bepaalt de zorg die u vergoed krijgt.

Vergoeding voetzorg bij diabetes zorgprofiel 0 en 1
Hebt u diabetes en heeft uw huisarts of podotherapeut vastgesteld dat u in diabetes zorgprofiel 0 of 1 valt? Dan dient u de behandeling zelf te betalen. Of vraag uw zorgverzekeraar, er zijn uitzonderingen.

Vergoeding: basisverzekering
Wanneer u diabetes zorgprofiel 1 hebt, krijgt u elk jaar een voetonderzoek (screening) bij uw huisarts, podotherapeut of medisch specialist. De kosten van dit onderzoek worden vergoed uit de basisverzekering. Pedicure behandeling valt hier (helaas) niet onder.

Vergoeding: basisverzekering
Als u diabetes zorgprofiel 2, 3 of 4 hebt, dan krijgt u jaarlijks een voetonderzoek (screening) bij de huisarts, podotherapeut of medische specialist. Na het voetonderzoek wordt een persoonlijk zorgplan voor u opgesteld. U krijgt alle noodzakelijke zorg uit uw persoonlijk zorgplan vergoed uit uw basisverzekering.

Waar kunt u terecht?
Uw huisarts kan u aangeven of u de zorg uit een ketenzorgprogramma (samenwerking tussen uw huisarts en andere zorgverleners zoals een podotherapeut) vergoed kunt krijgen.

Als u kiest voor een niet-gecontracteerde podotherapeut dan moet deze “kwaliteitsgeregistreerd” zijn in het Kwaliteitsregister Paramedici en lid zijn van de Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten (N.V.v.P.). Ik ben gecontracteerd bij Innofeet en Podotherapeut Ruud Schreurs Zwolle. Heeft u een andere podotherapeut? Geen probleem, dan wordt er contact opgenomen met de desbetreffende persoon.

Eigen bijdrage
De podotherapeut kan de behandelingen ook laten uitvoeren door een pedicure die als onderaannemer van de podotherapeut werkt. Het tarief tussen de vergoeding vanuit het behandelplan van de podtherapeut en de medisch pedicure kan verschillen. Dit verschil dient te worden bijbetaald wanneer u ervoor kiest om de niet-medische aanvullende behandeling te laten uitvoeren. Dit houdt in alles wat niet in het behandelplan staat. Kiest u liever alleen voor het behandelplan? Dan kan het ook betekenen dat bepaalde handelingen niet uitgevoerd wordt maar alleen datgene wat er op het behandelplan staat. U bent hierin vrij om te beslissen.

Reumatische voet

Voor mensen met reumatische klachten is het noodzakelijk om een pedicure te bezoeken die kennis heeft van deze aandoening en de gevolgen hiervan. Door mijn specialisatie geef ik goede adviezen over de te gebruiken materialen, hulpmiddelen en drukverlichting bij o.a. knobbels (noduli) onder of op de voet. Meest voorkomende klachten:

  • Mensen hebben pijn bij het staan en lopen
  • Standsveranderingen van de tenen/ gehele voet
  • Breder worden van de voorvoet, ontstaan van drukplekken op de voet
  • Ontstaan van oedeem in voorvoet, enkel of hele voet


Bovenstaande kan bewegingsproblemen tot gevolg hebben. Door het gebruik van medicijnen en doordat de tenen vaak te weinig ruimte in de schoen hebben kunnen er ook nagelproblemen ontstaan, zoals bv schimmelnagel, ingroeiende nagels, ontstoken nagelwal of windswept deformatie (alle tenen dezelfde kant ‘opgewaaid’). Denk aan de afspraak met de pedicure! Ook maak ik multiform voetzooltjes op maat voor het tegen gaan van het schuiven in de schoen, die schokabsorberend zijn en warmte bieden

Wat kunt u zelf doen?

Dagelijkse oefeningen om de gewrichten soepel te houden

Dagelijks voeten wassen met handwarm water, niet te lang om verweking van de huid te voorkomen. Droog uw voeten zorgvuldig af, ook tussen de tenen.

Crème elke dag uw voeten in, niet tussen de tenen om verweking van de huid te voorkomen.

Doe elke dag schone sokken aan. Let u erop dat er geen naden in de sokken zitten, deze kunnen bij vervormingen van de voet weer extra pijnklachten geven. Draai eventueel de naad naar buiten.

Schoenen te kopen met een juiste lengte en breedtemaat. Een goede, passende schoen hoeft niet te worden ‘ingelopen’. Twijfelt u over een schoen? Koop hem dan niet!Koop uw schoenen bij voorkeur in de middag, voeten worden in de loop van de dag door vasthoudend vocht dikker – zodat u zeker weet dat de schoen ook echt past.

Draag geen instappers, liever schoenen met veter of klittenband sluiting. Deze geven betere steun aan uw voeten.

Loop niet op blote voeten, als u vervormingen aan uw voeten heeft, kunnen deze weer extra druk en wrijving veroorzaken waardoor u sneller kans heeft op meer eeltvorming, wondjes en pijn.

Laat uw voeten verzorgen door pedicure Nanda van Spijker.

Diabetische voetenzorg

Artritis Psoriatica

Oorzaak van Artritis Psoriatica
De oorzaak van Artitis Psoriatica is een overreactie van het afweersysteem. De klachten die daarbij vaak voorkomen zijn huid- en/of nagelafwijkingen, zwellingen van gewrichten, pijnklachten en stijfheid van gewrichten. De ziekte kan helaas niet worden genezen, terwijl het wel spontaan minder kan worden. Daarnaast kunnen de ontstekingen ook behandeld worden met medicijnen. De ziekte kan gepaard gaan met bijvoorbeeld uitsluitend ontstekingen in vinger- en teengewrichten, zoals bij deze cliënt het geval is.
 
Nagelpsoriasis
nagelpsoriasis
 
Meestal komt het voor in combinatie metnagelpsoriasis, wat ontsierende afwijkingen aan de nagels zijn. Nagelpsoriasis is gemakkelijk te verwarren met andere nagelaandoeningen zoals een schimmelinfectie. Maar huid- en nagelpsoriasis is niet besmettelijk en een schimmelinfectie wel. Bij twijfel kan mycologisch onderzoek uitsluitsel geven. Enkele voorbeelden van nagelpsoriasis zijn:
  • Kleine putjes of gaatjes in de nagel.
  • Een nagelverkleuring wat ook wel het ‘olievlekfenomeen’ genoemd, omdat het lijkt alsof er een druppel olie in de nagel is ingedrongen.
  • Dwarse groeven of lijnen in de nagels, ook wel ‘Beau-lijnen’ genoemd. Dit zijn diepgegroefde lijnen die horizontaal van de ene kant naar de andere kant over de nagelplaat lopen.
  • Soms wordt de nagel witachtig en mat, broos of schilferig.
  • De huid onder de nagel kan verdikken.
  • Loslaten van de nagel. In ernstige gevallen kan de nagel er na verloop van tijd zelfs afvallen. Dit gaat dan meestal geleidelijk en pijnloos.
  • Vanwege beschadigingen kan de nagel gevoeliger zijn voor infecties.
  • De nagelplaat kan afbrokkelen.
  • Splinterbloedingen onder de nagel.
Psoriasisnagels hebben een verhoogde kans op een infectie en moeten daarom goed beschermd worden. Als de nagel losraakt van het nagelbed, zoals je op de foto kunt zien, dan kunnen er in de vrijgekomen ruimte bacteriën en gisten gaan nestelen die infecties veroorzaken.
(Bron: de pedicure-tip)
Afspraak maken
Online winkelen

Specialistische Technieken

Oncologische voet

Dermatologische bijwerkingen van behandelingen tegen kanker komen vaak voor. De structuur en het functioneren van de huid, de haren, de nagels en de slijmvliezen worden vaak door de behandelingen aangetast. Hierdoor ontstaan klachten (de oncologische huid).

Er zijn meer dan 50 verschillende dermatologische bijwerkingen gerapporteerd bij meer dan 30 anti kankermiddelen. In een onderzoek gaven 67% van de patiënten aan dat de dermatologische bijwerkingen erger waren dan ze hadden verwacht. In sommige gevallen zijn de bijwerkingen dermate vervelend dat patiënten willen stoppen met de behandeling.

De huid en de nagels hebben een belangrijke signaalfunctie. Veranderingen tijdens behandelingen tegen kanker kunnen een indicatie zijn voor verwijzing naar het oncologisch behandelteam.

Alle teksten die zijn geplaatst in dit tabblad en de bijbehorende subtab-bladen over het onderwerp Oncologische voetzorg op de site van Vechtdal VoetenZorg zijn afkomstig van © Dr. A. Galimont, dermatoloog Bravis Ziekenhuis. Meer informatie: klik hier!

Patiënten die een behandeling voor kanker ondergaan, kunnen te maken krijgen met bijwerkingen. Een behandeling met radiotherapie, chemotherapie, doelgerichte therapie of immuuntherapie kan bijwerkingen geven aan de huid, de haren en de nagels. Niet alleen tijdens de behandeling, maar ook nog jaren nadien. Deze bijwerkingen kunnen een grote impact op de kwaliteit van leven en de dagelijkse activiteiten van de patiënten hebben. Toch is er in de oncologie weinig aandacht voor oncologische huidzorg.

Het is belangrijk om te beseffen dat deze dermatologische bijwerkingen niet alleen cosmetisch een problemen zijn. Ze hebben ook invloed op het fysieke en emotionele welzijn van de patiënt en kunnen het dagelijkse functioneren beperken. Sommige patiënten merken nauwelijks problemen op. Anderen vinden ze slopend.

Ze kunnen ervoor zorgen dat patiënten zich ongemakkelijk of onaantrekkelijk voelen. In ernstige gevallen beïnvloedt het zelfs hun gezondheid. Hierdoor kunnen patiënten niet goed meer voor zichzelf zorgen. Deze bijwerkingen zorgen niet alleen voor extra fysieke en emotionele stress in een toch al moeilijke tijd. Ze kunnen ook het voortzetten van de therapie in gevaar brengen.

Het Hand-voet huidreactie (HVHR) is ook bekend als palmair-plantair erythrodysesthesie syndroom. De Hand-voet huidreactie (HVHR) is een relatief veel voorkomende huidreactie op behandelingen met een bepaalde groep doelgerichte therapie. Er bestaan verschillende soorten doelgerichte therapie. Niet alle soorten geven bijwerkingen aan de handen en de voeten zoals HVHR. In onderstaande tabel vind je de medicijnen die HVHR kunnen veroorzaken:

  • Sunitinib
  • Sorafenib
  • Pazopanib
  • Axitinib
  • Cabozantinib
  • Levatinib
  • Bevacizumab


Hoewel HVHR niet levensbedreigend is, kan het erg pijnlijk zijn en kan het de dagelijkse activiteiten verstoren. Hierdoor kan de kwaliteit van leven ernstig in het gedrang komen. Hierdoor kan de oncoloog beslissen om de dosis (doelgerichte therapie) te verlagen, de kuur te onderbreken of om voortijdig te stoppen met de behandeling tegen kanker.

Het krijgen van HVHR is afhankelijk van meerdere factoren. De risicofactoren zijn voor het grootste deel onbekend. Het is dus onvoorspelbaar of iemand een HVHR zal krijgen tijdens de behandeling met doelgerichte therapie. We weten wel dat vrouw zijn en een goede reactie van de kanker op het medicijn het risico op het krijgen van HVHR kunnen vergroten. (bron: huidopleiding.nl)

De afwijkingen bij HVHR zijn meestal pijnlijk. HVHR kan ook gevoelsstoornissen, tintelingen, branderigheid en gevoeligheid bij aanraking geven. De klachten kunnen variëren van relatief pijnloos tot ernstig pijnlijk. In de ergste vorm zorgt het ervoor dat je nog amper kunt lopen door de pijn en men de handen niet meer kan gebruiken. Hierdoor is het soms moeilijk om voor zichzelf te zorgen. Dat heeft invloed op de kwaliteit van leven. HVHR ontstaat in de eerste twee tot vier weken na het starten van de behandeling met TKI’s . De klachten verdwijnen weer geleidelijk na het stoppen van de behandeling.

Aan de handpalmen en de voetzolen voel je op de wrijf- en drukpunten een zwelling en zie je een scherp begrensde roodheid. Deze gaat wel of niet gepaard met kloven, wondjes en afschilfering. Er kan ook vervelling, droogheid en schilfering van de huid ontstaan. Op een gegeven ogenblik kunnen op de wrijf- en drukpunten dikke eeltlagen en pijnlijke blaren ontstaan

In vergevorderde stadia kunnen blaarvorming en open wonden ontstaan. De huid en de nagels kunnen infecteren. De ernst van de afwijkingen verschillen van persoon tot persoon. Er worden drie stadia of graden beschreven:

Hand-voet huidreactie graad 1: minimale huidafwijkingen zonder pijn

  • lichte roodheid, zwelling, overgevoeligheid, jeuk, licht branderig gevoel
  • er is geen sprake van een invloed op het dagelijkse leven


Hand-voed huidreactie graad 2: matige huidafwijkingen met weinig beperkingen in de zelfzorg en dagelijkse activiteiten

  • roodheid, blaren, kloofjes, zwelling, pijn
  • HVHR heeft enige, maar niet al te grote invloed op het dagelijkse leven


Huid-voetreactie graad 3: ernstige huidafwijkingen met grote beperkingen in de zelfzorg en dagelijkse activiteiten

  • roodheid, blaren, kloofjes, zwelling, hevige pijn, droogheid en vervolgens verdikken en schilferen van de huid. Soms is er sprake van wondjes aan de voeten of handen


HVHR leidt tot een ernstige verstoring van dagelijkse activiteiten. Lopen lukt (bijna) niet meer. Hierdoor wordt bewegen lastig. Patiënten kunnen moeilijk voorwerpen vastpakken en hebben veel pijn. Het is belangrijk om de ernst van HVHR nauwkeurig te beoordelen. De graad van ernst is van belang om te beoordelen of de behandeling tijdelijk gestopt moet worden, de dosis verlaagd moet worden of dat er voor een andere behandeling gekozen moet worden.

Vroege herkenning is belangrijk om een volledige en optimale behandeling van de kanker te garanderen en om dosisverlagingen of stopzetten van de behandeling te voorkomen. Bij vragen? Raadpleeg altijd uw arts!

Het is misschien niet mogelijk om HVHR te voorkomen, maar je kan een aantal dingen doen om kleine huidafwijkingen onder controle te houden. Zo kan je voorkomen dat ze erger worden. Het vermijden van beschadigingen aan jouw huid is een belangrijke factor om jouw huid zo gezond mogelijk te houden. Hier onder staan de tips:

Controleer elke dag de handen en voeten om te zien of er afwijkingen zichtbaar zijn. Beoordeel de huid van de handen en de voeten goed en onderneem actie bij beginnende afwijkingen:

• Graad 1: milde klachten. Je hebt een wat rode huid met beginnende blaren en/of eelt, lichte zwelling maar zonder pijn. Volg de preventieve adviezen.
Als bovenstaande maatregelen het hand-voet syndroom niet (voldoende) verlichten, dan moet je het oncologisch behandelteam inlichten. Wacht niet, totdat het hand-voet syndroom te ernstige vormen aanneemt. HVHR heeft een impact op de kwaliteit van leven en kan invloed hebben op de voortzetting van de behandeling

• Graad 2: matige klachten. In deze fase heb je al meer last van roodheid, kloofjes, blaren, bloedingen, een lichte zwelling, en/of eelt dat ook pijn doet. Het heeft nog niet zo veel invloed op je dagelijkse activiteiten. Volg de preventieve adviezen. Contacteer het oncologisch behandelteam. Neem pijnstillers, zoals paracetamol, om de pijn te verlichten

• Graad 3: ernstige klachten. In deze fase kun je last hebben van roodheid, kloofjes, blaren, eelt, bloedingen, een zwelling en droogheid. Hevige pijn. Deze pijn beperkt je enorm in je dagelijkse activiteiten. Je hebt pijn bij het lopen en/of het vastpakken van voorwerpen. Volg de preventieve adviezen. Contacteer het oncologisch behandelteam. Neem pijnstillers, zoals paracetamol, om de pijn te verlichten Volg de “3C” -benadering tegen HVHR: Controle, Comfort, Créme.

Controle:

  • Houd eeltvorming onder controle en waar mogelijk voorkom eeltvorming
  • Verwijder overmatige eeltvorming aan de handpalmen en de voetzolen vóór, tijdens en na de behandeling


Comfort:

  • Vermijd druk op de handen en de voeten
  • Draag schoenen die niet te strak zijn en draag geen hoge hakken
  • Bescherm de delen van je voetzolen die onder druk staan met schuimachtige absorberende zolen en schokdempers
  • Bescherm je handen door werkhandschoenen te dragen
  • Vermijd werkzaamheden waarbij je handen zware inspanning moeten leveren, zoals schoonmaken, klussen of hobby’s
  • Bescherm je handen met handschoenen met schok dempende materialen als dat nodig is omdat je regelmatig druk op je handen legt


Crèmes:

  • Houd je huid gehydrateerd. Smeer de huid regelmatig, na elke wasbeurt, en tussendoor goed in. Vraag jouw oncologieverpleegkundige om een goed advies over vettende crèmes
  • Houd je huid schoon om infecties te voorkomen
  • Vermijd strakke kleding, strakke verbanden of knellende sieraden
  • Bescherm je huid tegen veelvuldig contact met vocht
  • Bescherm je handen wanneer je ze nat maakt (zoals tijdens afwassen) met werkhandschoenen om jouw huid te beschermen. Draag vinylhandschoenen bij het schoonmaken van het huis, de afwas of het tuinieren. Voor nog meer bescherming, koop vinylhandschoenen die een maat groter zijn. Draag witte katoenen handschoenen eronder om zweet te absorberen en de huid te beschermen
  • Draag 100% katoenen sokken. Katoenen sokken helpen vocht te absorberen en kunnen schimmelinfecties en verweking van de huid helpen voorkomen
  • Droog je vingers en tenen goed af na het afwassen, het zwemmen of het nemen van een bad/douche om schimmelinfecties te voorkomen • Vermijd hete hand- en voetbaden
  • Stel jouw handen en voeten niet bloot aan extreme koude: draag handschoenen en pantoffels om jouw handen en voeten te beschermen tegen kou
  • Vermijd zonexpositie en gebruik regelmatig een zonnebrandcrème: blijf zoveel mogelijk uit de zon. Ga zeker ook niet onder de zonnebank. Als je in de zon komt, smeer dan je huid goed in met een zonnebrand crème met een hoge beschermingsfactor. Probeer voorzichtig uit hoe je huid op zonlicht reageert
  • Verzorg wondjes aan de huid: vraag advies aan je oncologieverpleegkundige als er wondjes aan de huid ontstaan

Het Handvoet syndroom (HVS) is ook bekend als palmair-plantair erythrodysesthesie syndroom, acraal erytheem of het Burgdorf syndroom. Het is een relatief veel voorkomende huidreactie op een behandeling met chemotherapie. Hoewel HVS niet levensbedreigend is, kan het erg pijnlijk zijn en kan HVS de dagelijkse activiteiten verstoren. Hierdoor kan de kwaliteit van leven ernstig in het gedrang komen en kan de oncoloog beslissen om de dosis te verlagen, de kuur te onderbreken of het voortijdig te stoppen met de behandeling tegen kanker.

Het krijgen van HVS is afhankelijk van meerdere factoren. Het soort chemotherapie dat gebruikt wordt. Sommige geven meer kans op een HVS en anderen geven nooit deze klachten. De dosis en de duur van de chemotherapie en de gevoeligheid van de patiënt. In de onderstaande tabel vind je de medicijnen die HVS kunnen veroorzaken:

• Gepegyleerde liposomale doxorubicine (PDL)
• Doxorubicine
• Docetaxel
• Cytarabine
• 5-fluorouracil (5-FU)
• Capecitabine
• Minder vaak:
• Paclitaxel
• Hydroxy-ureum
• Methotrexaat
• 6-mercaptopurine
• Cyclofosfamide
• Cisplatin
• Daunorubicine
• Etoposide
• Vinorelbine
• Irinotecan
• Epirubicine

Huid- en angelafwijkingen die al aanwezig zijn voor de start van de behandeling kunnen het ontstaan en de ernst van HVS vergroten. Daarnaast spelen leeftijd, geslacht, diabetes en polyneuropathie een rol in het ontstaan van HVS.

Doelgerichte therapie tast het functioneren van de nagelwal aan. Hierdoor ontstaat er een roodheid of zwelling van de omliggende huid rond de nagel van de vinger of teen. Dit kan erg pijnlijk zijn en het kan de normale dagelijkse bezigheden beperken.

De nagelafwijkingen kunnen in 3 verschillende graden van ernst ingedeeld worden:

Paronychia graad 1

  • Asymptomatische of milde symptomen
  • Minimale afwijkingen


Paronychia graad 2

  • Oedeem of erytheem met pijn
  • Beperkingen in de dagelijkse zelfzorg
  • Matig; minimale, lokale of niet-invasieve interventie geïndiceerd


Paronychia graad 3

  • Forse afwijkingen aan de nagelwallen
  • Ernstig of medisch significant maar niet direct levensbedreigend
  • Invaliderend en beperkingen in de zelfzorg
  • Nagelafwijkingen kunnen niet altijd voorkomen worden. Preventieve maatregelen en behandeling van reeds bestaande afwijkingen voor het starten van de chemotherapie kunnen verergering van de klachten voorkomen.

HVS begint meestal met gevoelloosheid, tintelingen of brandende pijn aan de handpalmen en aan de voetzolen. De klachten kunnen variëren van relatief pijnloos tot ernstig pijnlijk. In de ergste vorm zorgt het ervoor dat je nog amper kunt lopen door de pijn, zwelling, kloofjes en wondjes. Dat heeft dan invloed op de kwaliteit van leven.

De afwijkingen verschijnen binnen dagen, weken of maanden na aanvang van behandelingen tegen kanker en verdwijnen weer geleidelijk na het stoppen van de behandeling. Aan de handen en de voeten zie je een scherp begrensde roodheid, met of zonder zwelling, kloven en wondjes, en afschilfering. Figuur HVS. Er kan ook vervelling, droogheid of schilfering van de huid ontstaan.

In vergevorderde stadia kunnen blaarvorming en open wonden ontstaan. De huid en de nagels kunnen infecteren. De ernst van de afwijkingen verschillen van persoon tot persoon. Er worden drie stadia of graden beschreven:

Hand-voet syndroom graad 1: minimale huidafwijkingen zonder pijn

  • lichte roodheid, zwelling, overgevoeligheid, jeuk, licht branderig gevoel
  • er is geen sprake van een invloed op het dagelijkse leven


Hand-voet syndroom graad 2: matige huidafwijkingen met weinig beperkingen in de zelfzorg en dagelijkse activiteiten

  • roodheid, blaren, kloofjes, zwelling, pijn
  • HVS heeft enige, maar niet al te grote invloed op het dagelijkse leven


Hand-voet syndroom graad 3: ernstige huidafwijkingen met grote beperkingen in de zelfzorg en dagelijkse activiteiten

  • roodheid, blaren, kloofjes, zwelling, hevige pijn, droogheid en vervolgens verdikken en schilferen van de huid. Soms is er sprake van wondjes aan de voeten of handen
  • HVS leidt tot een ernstige verstoring van dagelijkse activiteiten. Lopen lukt (bijna) niet meer, waardoor bewegen lastig wordt. Patiënten kunnen moeilijk voorwerpen vastpakken en hebben veel pijn.

Het is misschien niet mogelijk om HVS te voorkomen, maar je kan een aantal dingen doen om kleine huidafwijkingen onder controle te houden. Zo kan je voorkomen dat ze erger worden. Het vermijden van beschadigingen aan jouw huid is een belangrijke factor om jouw huid zo gezond mogelijk te houden. Hier onder staan de tips:

Controleer elke dag jouw handen en voeten om te zien of er afwijkingen zichtbaar zijn. Beoordeel goed de huid van de handen en de voeten en onderneem actie bij beginnende afwijkingen.

Graad 1: milde klachten
▪ Je hebt een wat rode huid met beginnende blaren en/of eelt, lichte zwelling, maar zonder pijn
▪ Volg de preventieve adviezen
▪ Als bovenstaande maatregelen het hand-voet syndroom niet (voldoende)
verlichten, dan moet je het oncologisch behandelteam inlichten. Wacht niet, totdat het hand-voet syndroom te ernstige vormen aanneemt. HVS heeft een impact op de kwaliteit van leven en kan van invloed zijn op de voortzetting van de behandeling.

Graad2: matige klachten
▪ In deze fase heb je al meer last van roodheid, kloofjes, blaren, bloedingen, lichte zwelling, en/of eelt die ook pijn doet. Je hebt er nog niet zo veel last van in je dagelijkse activiteiten. Volg de preventieve adviezen
▪ Contacteer het oncologisch behandelteam
▪ Neem pijnstillers, zoals paracetamol, om de pijn te verlichten.

Graad 3: ernstige klachten
▪ In deze fase kun je last hebben van roodheid, kloofjes, blaren, eelt, bloedingen, zwelling en droogheid
▪ Hevige pijn. De pijn beperkt je enorm in je dagelijkse activiteiten. Je hebt pijn bij het lopen en/of het vastpakken van voorwerpen
▪ Volg de preventieve adviezen
▪ Contacteer het oncologisch behandelteam
▪ Neem pijnstillers, zoals paracetamol, om de pijn te verlichten

Houd je huid schoon om infecties te voorkomen. Houd je huid gehydrateerd: smeer de huid regelmatig, na elke wasbeurt, en tussendoor goed in. Vraag jouw oncologie verpleegkundige om een goed advies over vettende crèmes. Bescherm de huid van je handen en je voeten tegen beschadigingen:

  • Vermijd druk op de handen en de voete
  • Draag schoenen die niet te strak zijn en draag geen hoge hakken
  • Bescherm je handen door werkhandschoenen te dragen
  • Vermijd werkzaamheden waarbij je handen zware inspanning moeten leveren, zoals schoonmaken, klussen of hobby’s waarbij je je nagels kan beschadigen
  • Vermijd strakke kleding, strakke verbanden of knellende sieraden.
  • Bescherm je huid tegen veelvuldig contact met vocht
  • Bescherm je handen wanneer je ze nat maakt, zoals tijdens afwassen, met werkhandschoenen om jouw huid te beschermen. Draag vinylhandschoenen bij het schoonmaken van het huis, de afwas of het tuinieren. Voor nog meer bescherming, koop vinylhandschoenen een maat groter en draag witte katoenen handschoenen eronder, om zweet te absorberen en de huid te beschermen
  • Draag 100% katoenen sokken. Katoenen sokken helpen vocht te absorberen en kunnen schimmelinfecties en verweking van de huid helpen voorkomen
  • Droog je vingers en tenen goed af na het afwassen, het zwemmen of het nemen van een bad/douche om schimmelinfecties te voorkomen
  • Vermijd hete hand- en voetbaden
  • Stel jouw handen en voeten niet bloot aan extreme koude: draag handschoenen en pantoffels om jouw handen en voeten te beschermen tegen kou.
  • Vermijd zonexpositie en gebruik regelmatig een zonnebrandcrème: blijf zoveel mogelijk uit de zon, gebruik ook zeker geen zonnebank. Als je in de zon komt, smeer dan je huid dan goed in met een anti-zonnebrandmiddel met een hoge beschermingsfactor. Probeer voorzichtig uit hoe je huid op zonlicht reageert. Tijdens en de eerste 6-8 weken na chemotherapie is het verstandig om niet langdurig te zonnen.
  • Verzorg wondjes aan de huid
  • Vraag advies aan je oncologie verpleegkundige als er wondjes aan de huid ontstaan
  • Let op als je je huid en je nagels laat behandelen bij een schoonheidsspecialiste, manicure of pedicure. Meld wanneer de laatste chemokuur of bestraling heeft plaatsgevonden en wie jouw oncologisch behandelteam en huisarts zijn. Een patiënt die tegen kanker behandeld wordt mag namelijk niet zonder meer een behandeling buiten het ziekenhuis ondergaan. Aangezien de meeste chemotherapieën het immuunsysteem tijdelijk verzwakken, is de kans op het krijgen van infecties mogelijk groter.
  • Let op met het gebruik van supplementen voor “gezonde haren en nagels”. Het is van de meeste supplementen niet bekend of ze de werking van de behandeling verstoren. Overleg altijd met jouw arts voordat je vrij verkrijgbare supplementen of medicijnen gebruikt.
  • Let op met het gebruik van “natuurlijke cosmetica producten”. Ze zijn niet per se veiliger of effectiever dan ‘gewone’ producten. De verkoop van natuurlijke cosmetica is de laatste jaren flink gestegen. Dergelijke crèmes, make-up en zelfzorgproducten worden aangeprezen als middelen die beter zouden zijn. Dit omdat ze geen schadelijke, synthetische ingrediënten zouden bevatten en geen conserveermiddelen. Cosmetica die als natuurlijk worden aangeprezen, bevatten vaak botanische extracten die kunnen irriteren en een allergische reactie kunnen oproepen. Daarnaast is het belangrijk dat cosmetica veilige conserveermiddelen bevatten om infecties en complicaties te voorkomen. Op het internet zijn lijstjes te vinden met allerlei bestanddelen die schadelijk zouden zijn, en in veel conventionele middelen te vinden zijn. Daar staan nogal eens producten in die dermatologen juist aanraden, zoals vaseline. Ook conserveermiddelen zoals parabenen zijn vaak verdacht, terwijl dit zo ongeveer het minst allergene conserveermiddel denkbaar is.

Beoordeel goed de huid van de handen en de voeten en onderneem actie bij beginnende afwijkingen:

Graad 1: milde klachten
• Je hebt een wat rode huid met beginnende blaren en/of eelt, lichte zwelling maar nog zonder pijn.
• Volg de preventieve adviezen
• Als bovenstaande maatregelen het hand-voet syndroom niet (voldoende) verlichten, dan
moet je het oncologisch behandelteam inlichten. Wacht niet totdat het hand-voet syndroom te ernstige vormen aanneemt. HVS heeft een impact op de kwaliteit van leven en kan van invloed zijn op de voortzetting van de behandeling

Graad 2: matige klachten
• In deze fase heb je al meer last van roodheid, kloofjes, blaren, bloedingen, lichte zwelling, en/of eelt die ook pijn doet. Je hebt er nog niet zo veel last van in je dagelijkse activiteiten
• Volg de preventieve adviezen
• Contacteer het oncologisch behandelteam
• Neem pijnstillers, zoals paracetamol, om de pijn te verlichten

Graad 3: ernstige klachten
• In deze fase kun je last hebben van roodheid, kloofjes, blaren, eelt, bloedingen, zwelling, droogheid
• Hevige pijn. De pijn beperkt je enorm in je dagelijkse activiteiten. Je hebt pijn bij het lopen en/of het vastpakken van voorwerpen. Overleg dan met je oncologische behandelteam.
• Volg de preventieve adviezen
• Contacteer het oncologisch behandelteam
• Neem pijnstillers, zoals paracetamol, om de pijn te verlichten

De afwijkingen kunnen in alle of in slechts enkele van de nagels voorkomen. Sommige van deze nagelafwijkingen zijn gewoon vervelend, terwijl andere ernstiger kunnen zijn. Hierdoor kan een behandeling nodig zijn. Nagelafwijkingen veroorzaakt door chemotherapie zijn meestal tijdelijk en kunnen verbeteren, zelfs als de behandeling doorgaat of nadat deze is beëindigd.

Bij de meeste patiënten beginnen de nagelafwijkingen vrij snel na het starten van de behandeling. De nagelafwijkingen kunnen ook pas later in de behandeling ontstaan. Patiënten verliezen over het algemeen hun nagels niet.

Chemotherapie tast in de nagelunit de volgende onderdelen aan

  • Nagelmatrix
  • Nagelbed



De meest voorkomende nagelafwijkingen door chemotherapie zijn:

1. Broze, brokkelige en gespleten nagels: medicijnen tegen kanker remmen de vorming van de nagelplaat cellen in de nagelmatrix. Hierdoor wordt een zwakkere nagelplaat gevormd die broos is, gemakkelijk afbrokkelt en splijt. Na het stoppen van de medicijnen kunnen de nagels na verloop van tijd weer steviger worden

2. Witte verkleuringen in de nagels: als de cellen die de nagelplaat vormen in de matrix niet goed kunnen uitrijpen dan wordt dit in de nagel zichtbaar als witte strepen of witte vlekken. Dit is een onschuldige afwijking.  Na het stoppen van de medicijnen groeien de nagels langzaam weer normaal zonder verkleuringen uit

3. Ribbels of lijnen in de nagelplaat: Sommige medicijnen veroorzaken ribbels en/of gekleurde lijnen in de nagelplaat. Ze zullen gewoonlijk verdwijnen als de nagel volledig is uitgegroeid. Meestal zijn dit soort aandoeningen niet pijnlijk. Ze verdwijnen als de behandeling stopt en ze groeien samen met de nagel uit

4. Loslaten van de nagels: als de nagel van het nagelbed loskomt, is de kans groot dat de nagel eraf valt. Dit is tijdelijk maar het kan pijnlijk zijn en het risico op een infectie vergroten

5. Verlies van de nagel: sommige medicijnen zorgen ervoor dat de nagelplaat volledig loskomt. Dit is tijdelijk maar het kan pijnlijk zijn en het risico op infectie vergroten

6. Donkere vlekken onder de nagel: sommige medicijnen of bestraling kunnen een donkere verkleuring van de huid of de nagel zelf veroorzaken. Meestal is deze verkleuring tijdelijk, maar het kan ook permanent zijn. Het kan in sommige delen van de nagel voorkomen, of over de hele nagel

7. Bloeduitstortingen onder de nagel: er kunnen kleine bloeduitstortingen in het nagelbed ontstaan. Deze zijn zichtbaar als kleine rode lijntjes in de nagels. Soms zijn er grotere bloedingen onder de nagel. Deze zijn vaak pijnlijk en kunnen infecteren

8. Ontsteking van de nagelwallen: roodheid of zwelling van de omliggende huid rond de nagel van de vinger of teen. Dit kan erg pijnlijk zijn en het kan jouw normale dagelijkse bezigheden beperken.

Nagelafwijkingen kunnen niet altijd voorkomen worden. Preventieve maatregelen en behandeling van reeds bestaande afwijkingen voor het starten van de chemotherapie kunnen verergering van de klachten voorkomen.

Oncologische voetzorg

Download folder nagelafwijkingen bij kanker-therapie

Verwaarloosde voet

Onder een verwaarloosde voet moet worden gedacht aan voeten waar lange tijd geen zorg aan is besteedt. Lange dikke (mycose) nagels, dikke eeltlokaties, diepe likdoorns etc. Dit kost uw medisch pedicure veel tijd en aandacht en daarom wordt hier een extra tarief voor berekent. Een herhalingsafspraak wordt dan ook geadviseerd waarbij dan het standaardtarief wordt berekend.

Download overzicht wel/niet doen bij risicovoeten