Geschreven door: Nanda van Spijker
Bah…stinkende zweetvoeten! Een veelgehoorde kreet maar in de praktijk valt dat best wel mee. Iedereen heeft zwetende voeten. En het is normaal dat wanneer je uit de schoen stapt dat je sok dan een lichte vocht afdruk geeft op de vloer.
Zweetvoeten zijn voeten die transpireren. Onze huid is een lichaamsdeel met vele functies en transpireren is een functie wat helpt bij het afvoeren van afvalstoffen en nut heeft bij o.a. de regulatie van ons lichaamstemperatuur. Alleen op bepaalde plekken zweet je iets meer; onder andere handpalmen, oksels en ook dus je voeten. En over die vochtige voeten ga ik het verder hebben. Want er is degelijk verschil tussen zweetvoeten en stinkvoeten.
Je hebt voeten die zweten en voeten die overmatig transpireren. De medische term daarvoor is hyperhidrosis. Hyperhidrosis is een aandoening waarbij abnormaal veel zweet wordt geproduceerd; de voeten zijn dan echt nat en vaak ook koud. Door het vele zweten raakt de huid verweekt en rimpelig. Dat zie je direct wanneer je de schoenen en sokken uitdoet. Hyperhidrosis is echt iets anders dan de gewone zweetvoet.
Het wordt een ander verhaal wanneer bij het uittrekken van de schoenen een penetrante lucht vrijkomt. Onze voeten zijn voorzien van zweetklieren die een onderdeel zijn van de dikke hoornlaag. De bovenste laag van de hoornhuid bestaat uit een afschilferende laag met dode huidcellen. Deze laag vormt samen met vocht een ideale voedingsbodem voor bacteriën en schimmels. Net geproduceerd zweet stinkt niet. Bacteriën zijn de boosdoeners.
Bij (een niet door mij uitgevoerd) onderzoek blijkt dat verschillende soorten bacteriën op onze voeten leven. De meest voorkomende zijn Staphylococcus epidermidis, Bacillus subtilis, en Microccoccus sedentarius. Ook schimmels en gisten zoals Trichophyton (de grootste veroorzaker van schimmelnagels en voetschimmel) en Candida-soorten kunnen voorkomen.
Overgroei van schimmels komt veel voor tussen de tenen. Vocht is dan de veroorzaker hiervan. Regelmatig hoor ik dat men toch iedere dag goed af te drogen tussen de tenen. Dat heeft even zin, want de huid transpireert en het duurt maar even of het is weer klam tussen de tenen. Ik maak dit vaak duidelijk door de ruimte tussen de tenen te vergelijken met onze oksels. Die drogen we iedere keer goed af na het douchen, maar halverwege de dag zijn ook deze weer nat.
Door het transpireren verweekt en schilfert de huid waardoor losse velletjes te zien zijn tussen de tenen. Dit wordt zwemmerseczeem genoemd, feitelijk een voetschimmel. WandelWol antidruk-wol toepassen om het vocht op te nemen wanneer de tenen strak op elkaar liggen. Wanneer kloofjes ontstaan in de weke huid kan dit toegang vormen voor de bacterie die wondroos veroorzaakt. Vooral bij ouderen niet wenselijk en geneest moeilijk.
Soms zie ik ook in de verweekte voethuid putjes. De veroorzakers zijn bacteriën die graag hapjes hoornhuid tot zich nemen. Komt veel voor op de hielen, bal van de voet en bij de tenen. Dit zijn putjeszolen oftewel pitted keratolysis. Daar is altijd een verweekte voethuid bij betrokken. Je voeten goed wassen met een bacteriedodende zeep, voetbaden met magnesium en je schoenen goed reinigen helpt. Ik durf dit niet hard te maken, maar persoonlijk denk ik dat te weinig aandacht voor de voeten hierbij ook een rol speelt.
Trek iedere dag schone sokken aan, liefst van katoen of nog beter wol. Ook het materiaal van je schoenen zijn belangrijk. Werk je veel in werkschoenen met een stalen neus, rubberen laarzen of schoenen gemaakt van slecht ventilerend materiaal dan is er weinig tot geen ventilatie. Daar komt zeker voetschimmel uit voort met kans op het ontstaan van schimmelnagels. Dat is niet wenselijk en daarom vind ik het als pedicure zeer belangrijk dat de zorg aan de voeten optimaal mag zijn.
Top tien bij voorkomen of behandelen van zweetvoeten:
Tekst geschreven op basis van ervaringen uit pedicurepraktijk Vechtdal VoetenZorg